خودروهای مدرن، به‌خصوص مدل‌هایی مانند پژو پارس TU5 مجهز به سیستم مالتی پلس، دارای سیستم‌های الکتریکی پیچیده‌ای هستند. در این سیستم‌ها، جریان برق مورد نیاز برای عملکرد اجزای مختلف خودرو مانند چراغ‌ها، برف‌پاک‌کن، رادیو، شیشه‌بالابر، سیستم تهویه مطبوع و… از طریق یک شبکه سازمان‌یافته از سیم‌ها و کنترل‌کننده‌ها (یونیت‌های مالتی پلکس مانند BCM یا CPH) تامین می‌شود. قلب تپنده حفاظتی این سیستم، جعبه فیوز است.
چرا نقشه جعبه فیوز مهم است؟
فیوزها قطعات کوچکی هستند که نقش محافظ مدار الکتریکی در برابر جریان بیش از حد را بر عهده دارند. اگر به هر دلیلی (مانند اتصال کوتاه یا خرابی یک قطعه) جریان الکتریکی در یک مدار بیش از حد مجاز شود، فیوز می‌سوزد و ارتباط الکتریکی آن مدار را قطع می‌کند تا از آسیب دیدن قطعات گران‌قیمت‌تر جلوگیری شود.
در مواجهه با مشکلات الکتریکی مانند از کار افتادن ناگهانی برف‌پاک‌کن، خاموش شدن رادیو، یا عمل نکردن شیشه بالابر، اولین و ساده‌ترین قدم، بررسی فیوز مربوطه است. بدون داشتن “نقشه جعبه فیوز”، یافتن فیوز صحیح در میان ده‌ها فیوز موجود در جعبه کار بسیار دشوار و زمان‌بری خواهد بود. نقشه به شما می‌گوید که هر فیوز مربوط به کدام قسمت از خودرو است و همچنین میزان آمپر (ظرفیت) فیوز مورد نظر را مشخص می‌کند.
موقعیت جعبه‌های فیوز در پژو پارس TU5 مالتی پلکس:
در خودرو پژو پارس (به‌خصوص مدل‌های با سیستم مالتی پلکس)، معمولاً دو جعبه فیوز اصلی وجود دارد:
- جعبه فیوز داخل اتاق (زیر داشبورد): این جعبه معمولاً در سمت چپ پایین داشبورد، نزدیک پای راننده قرار دارد. این جعبه فیوز، برق‌رسانی به تجهیزات داخل کابین مانند رادیو، فندک، شیشه‌بالابرها، برف‌پاک‌کن، چراغ‌های داخلی، سیستم تهویه و… را بر عهده دارد.
- جعبه فیوز داخل محفظه موتور: این جعبه معمولاً در کنار باتری یا در قسمتی از محفظه موتور قرار دارد و فیوزهای مربوط به بخش‌های حیاتی‌تر مانند ECU (کامپیوتر موتور)، سیستم ABS، فن رادیاتور، پمپ بنزین، چراغ‌های جلو و… در آن قرار دارند.
آشنایی با نقشه و نحوه استفاده از آن:
نقشه جعبه فیوز معمولاً به صورت یک برچسب یا چاپ روی درب جعبه فیوز، یا در دفترچه راهنمای خودرو موجود است. این نقشه شامل اطلاعات زیر است:
- شماره یا کد فیوز: هر فیوز با یک شماره یا کد مشخص می‌شود.
- نماد گرافیکی یا نام اختصاری: کنار هر شماره، یک نماد گرافیکی (مانند نماد لامپ برای فیوز چراغ‌ها) یا یک عبارت اختصاری (مانند RAD برای رادیو) وجود دارد که نشان‌دهنده عملکرد فیوز است.
- میزان آمپر فیوز: ظرفیت فیوز (مثلاً 10A، 15A، 20A) که معمولاً با عدد و رنگ مشخص می‌شود (هر رنگ نشان‌دهنده آمپر خاصی است؛ مثلاً قرمز 10 آمپر، آبی 15 آمپر).
مراحل استفاده از نقشه برای عیب‌یابی:
- مشکل را شناسایی کنید: دقیقاً مشخص کنید کدام قسمت از خودرو کار نمی‌کند (مثلاً چراغ نور پایین سمت راست).
- جعبه فیوز مربوطه را پیدا کنید: با توجه به نوع قطعه، جعبه فیوز داخل اتاق یا محفظه موتور را بیابید.
- نقشه را پیدا کنید: نقشه روی درب جعبه یا در دفترچه راهنما را بررسی کنید.
- فیوز مربوطه را روی نقشه پیدا کنید: با استفاده از نماد یا نام اختصاری، فیوز مربوط به آن قطعه را روی نقشه شناسایی کنید (مثلاً نماد چراغ جلو). شماره/کد فیوز و آمپر آن را یادداشت کنید.
- فیوز را در جعبه واقعی پیدا کنید: با استفاده از شماره/کد، فیوز مورد نظر را در جعبه فیوز واقعی پیدا کنید.
- فیوز را بررسی کنید: با استفاده از ابزار مخصوص کشیدن فیوز (معمولاً در جعبه فیوز یا جعبه ابزار خودرو موجود است)، فیوز را خارج کرده و آن را از نظر قطعی در رشته سیمی داخل آن بررسی کنید. فیوز سوخته معمولاً رشته داخلش قطع شده است. اگر امکان دارد، با مولتی‌متر سالم بودن آن را تست کنید.
- فیوز سوخته را تعویض کنید: اگر فیوز سوخته بود، آن را با یک فیوز جدید با همان آمپر و رنگ جایگزین کنید. هرگز از فیوز با آمپر بالاتر استفاده نکنید؛ این کار می‌تواند به سیستم سیم‌کشی و قطعات الکتریکی خودرو آسیب جدی وارد کند.
نکات ایمنی مهم:
- قبل از کار با فیوزها، بهتر است که قطب منفی باتری را جدا کنید تا از اتصال کوتاه و آسیب به سیستم برقی خودرو جلوگیری شود.
- همیشه از فیوز صحیح با آمپر مناسب جایگزین کنید.
- اگر بلافاصله پس از تعویض، فیوز جدید نیز سوخت، نشان‌دهنده وجود یک مشکل جدی‌تر (مانند اتصال کوتاه) در مدار است. در این صورت، از دستکاری بیشتر خودداری کرده و به یک متخصص برق خودرو مراجعه کنید.
- جعبه‌های فیوز در خودروهای مالتی پلکس ممکن است شامل رله‌ها نیز باشند که آن‌ها هم در عملکرد قطعات الکتریکی نقش دارند و گاهی خرابی رله‌ها باعث مشکل می‌شود. نقشه معمولاً موقعیت رله‌ها را نیز نشان می‌دهد.
یافتن نقشه دقیق برای پژو پارس TU5 مالتی پلکس:
بهترین و مطمئن‌ترین منبع برای یافتن نقشه دقیق جعبه فیوز خودروی شما، دفترچه راهنمای مالک خودرو است که هنگام خرید خودرو به شما تحویل داده شده است. اگر به این دفترچه دسترسی ندارید، می‌توانید:
- درب جعبه فیوز (هم داخل اتاق و هم محفظه موتور) را برای یافتن برچسب نقشه بررسی کنید.
- در انجمن‌های تخصصی خودرویی مربوط به پژو پارس در اینترنت جستجو کنید. معمولاً کاربران نقشه‌ها را به اشتراک می‌گذارند.
- به وب‌سایت‌های مرجع اطلاعات فنی خودرو یا فروشگاه‌های لوازم یدکی مراجعه کنید.
- از یک تعمیرکار متخصص برق خودرو کمک بگیرید.
نتیجه‌گیری:
داشتن و درک نقشه جعبه فیوز پژو پارس TU5 مالتی پلکس، ابزاری ضروری برای هر مالک خودرو است. این نقشه به شما کمک می‌کند تا در زمان بروز مشکلات ساده الکتریکی، به سرعت علت را تشخیص داده و با تعویض یک قطعه ارزان قیمت (فیوز)، مشکل را حل کنید و از صرف هزینه‌های بیشتر و اتلاف وقت جلوگیری نمایید. همواره نکات ایمنی را رعایت کنید و در صورت پیچیده بودن مشکل، از متخصص کمک بگیرید.
